It’s (chess) management, we are all primadonnas*

Skoro czytacie ten tekst to znaczy, że jesteście świetni. Świetni na tyle, że albo już zarządzacie projektami albo przynajmniej interesujecie się tym tematem. 

Inną świetną w tym, co robi, osobą, jest Elisabeth Harmon, główna bohaterka netflixowego “Gambitu Królowej”. Niniejszy tekst powstał w trakcie trzeciego już (tym razem wspólnego z małżonką) binge watchingu tego serialu i będzie zawierał grube spoilery, także – czytacie dalej na własną odpowiedzialność.

Beth (skrót od Elisabeth) ma wielki talent do gry w szachy. Odkrywa go i zaczyna szlifować z woźnym oraz złotą rączką sierocińca, w którym się znalazła. Dzięki swojemu talentowi wygrywa najpierw w młodym wieku z dużo od niej starszymi członkami szkolnej drużyny szachowej, by następnie stać się mistrzynią Kentucky. Swoje kolejne gry wygrywa w oszałamiającym stylu, w końcu jednak trafia na przeciwników, którym mata dać nie może. Pierwszym z nich jest mistrz USA Benny, drugim, przeciwnik z ZSRR – Borgov. Historia Beth jest przedstawiona w bardzo romantyczny sposób, w końcu znajduje sposób na pokonanie obu tych przeciwników, dla mnie szczególnie ciekawe jest natomiast to, w jaki sposób to osiągnęła, bo z historii jej masterowania rzemiosła płynie kilka bardzo ciekawych wskazówek co do tego, w jaki sposób mogę robić to ja oraz inni managerowie. W końcu każdy z nas czy to w życiu czy w karierze spotkał lub spotka swojego Borgova (niekoniecznie o charyzmie Marcina Dorocińskieg). Co pomogło Beth? Co może pomóc nam wszystkim?

1. Znajdźcie mentora (nawet, jeżeli ta osoba nie wie, że nim jest).

Nie jest łatwo zostać managerem, nie ma na to jednej, skutecznej recepty, podobnie jak nie ma jednej skutecznej recepty na zostanie dobrym graczem w szachy. Beth swoją karierę szachową rozpoczęła od współpracy z mentorem, niejakim Panem Shaibelem (Beth na pewno byłaby zadowolona z tego, że padło tu jego nazwisko!). Wszyscy, jako ludzie, jesteśmy różni i pracujemy w różnych organizacjach, nie każdy z nas ma szczęście pracować w organizacji, która ma oficjalnie wdrożone i działające programy mentoringowe. Mimo to, jestem pewien, że w każdej firmie znajdziecie kogoś, kogo możecie podpatrywać i od kogo się uczyć. Korzystajcie z tego i podpatrujcie, ile się da!

2. Temperujcie swoje ego i proście o feedback, aby nie tkwić w wizji tunelowej swojej genialności.

Każdy popełnia błędy, Beth, przeglądając swoje rozegrane partie, nie była w stanie znaleźć żadnego fałszywego kroku lub złego ruchu. Z tej wizji tunelowej wyprowadził ją Benny, wytykając jej błąd, który mógł kosztować ją wygraną w finale mistrzostw stanu Kentucky. W mojej opinii jest to kolejna świetna nauka i przestroga dla każdego managera. Nie ważne, jak wielkie sukcesy odnosimy i jak bardzo wielkie mamy przez nie ego, nie mamy immunitetu na popełnianie błędów. Feedback i challangowanie samych siebie proszeniem o opinię innych czasem sprawia ból naszemu ego, ale trust me – na dłuższą metę wyjdzie nam tylko na dobre.

3. Grajcie zespołowo.

Zarządzanie to gra zespołowa (jak się okazuje, szachy również). Beth po opuszczeniu sierocińca bardzo długo pracowała sama. Borgov, czy to ze swoją obstawą z KGB czy w towarzystwie innych arcymistrzów na turnieju w ZSRR, pracował z zespołem. Przełomowym momentem w jej karierze był ten, gdy zaczęła korzystać ze wsparcia innych szachistów. Pracując w przeróżnych organizacjach możemy odnieść wrażenie, że musimy walczyć o budżety i zasoby, czasem na pewno czujecie, że walczycie również z klientami. Jednakże to, co liczy się na koniec dnia to dobro projektów oraz dobro firmy. Zawsze gramy do jednej bramki ze wszystkimi ludźmi zaangażowanymi w projekt, a wykorzystywanie mocnych stron ludzi, którzy Was otaczają to potężne oręże, jakie mamy do dyspozycji – nie bójmy się z niego korzystać.

4. Pamiętajcie, że na sukces w pracy składa się mrówcza praca dnia codziennego.

You’re bored with ordinary (chess) tasks

W codziennej pracy mierzymy się z różnymi zadaniami. Jedne są bardziej seksowne, inne mniej (umówmy się – opisywania zadań dla developerów czy utrzymywanie w ryzach dokumentacji projektowej jest o wiele mniej fascynujące od brylowania na warsztatach z klientami czy planowania strategii działania firmy). Niemniej jednak to właśnie studiowanie zwykłych partii szachowych arcymistrzów sprawiło, że Beth odniosła sukces w finalnym starciu z Borgovem.

5. Dajcie sobie czas na odpoczynek.

Mało co wykańcza psychicznie tak, jak (szachy) zarządzanie

Prawdopodobnie każdy z nas złapał się kiedyś na myśli, że pracuje za ciężko i spala się za mocno. (Swoją drogą, bardzo dobry tekst na temat pułapki pracy i rozwoju osobistego popełnił Igor Mróz z Zero Bullshit Management – polecam!) Historia Beth ro rollercoaster ciężkiej pracy i odreagowywania jej podczas ucieczki w alkohol i używki. Dopiero w momencie, gdy trochę sobie odpuściła i dała sobie czas na sen i regenerację, była w stanie pokonać swoje nemesis.

6. Bądźmy pokorni!

Do bycia pokornym wzywał swego czasu sam Król Kendrick Lamar. Dla Beth największym bohaterem jej życia nie byli arcymistrzowie, z którymi się mierzyła, tylko woźny, który nauczył jej zasad gry. Po zwycięskiej partii z Borgovem nie poleciała na spotkanie z prezydentem tylko udała się do najbliższego parku, gdzie dalej grała w szachy, tym razem z ludźmi siedzącymi w parku. Każdy z nas i z ludzi, którzy otaczają nas w pracy ma swoje problemy i w pracy i poza nią. Tak, jak oni wszyscy nie mają pojęcia, z czym my się zmagamy, tak my nie mamy pojęcia, z czym zmagają się oni, czy to w samej firmie czy w prywatnym życiu. Świat biznesu byłby o wiele lepszym miejscem, gdybyśmy w swoich codziennych zmaganiach częściej brali poprawkę na drugiego człowieka.

Jako kompletny dyletant zarówno w grze w szachy jak i w analizowaniu dzieł kultury, jestem mocno przekonany, że ten tekst nie wyczerpuje do końca tematu tego, jakie managerskie lekcje możemy wyciągnąć z historii opowiedzianej w “Gambicie Królowej”. Na pewno nie wyczerpał też żadnego z sześciu wniosków, które opisałem wyżej. Dlatego też w ramach CTA śmiało dawajcie znać, jeżeli macie swoje wnioski po obejrzeniu tego serialu. Oczywiście, jeżeli macie inne spojrzenie na historię Beth, również dajcie znać – czelendżowanie zawsze w cenie! 

*Wszystkie fragmenty opisane pochyłym fontem to mniej lub bardziej wierne cytaty z serialu 😉